Budowa ucha

Budowa ucha

Ucho jest w pewnym sensie narządem peryferyjnym dla zmysłu słuchu. Jego zadaniem jest zbieranie dochodzących
do niego fal akustycznych i przetwarzanie ich na impulsy nerwowe. Ucho składa się z trzech umownych części: ucha zewnętrznego, ucha środkowego oraz ucha wewnętrznego.
Dla pełniejszego obrazu działania zmysłu słuchu trzeba również przedstawić tzw. drogę słuchową, której zadaniem jest przenoszenie, przetwarzanie i interpretowanie impulsów nerwowych
opisujacych fale akustyczne, które dochodzą do ucha.

Ucho zewnętrzne

• Małżowina uszna (łac. auricula) – jest fałdem skórnym rozciągniętym na elstycznym owalu zbudowanym z tkanki chrzęstnej.
  Jej kształt ułatwia wychwytywanie dźwięków i kierowanie ich do przewodu słuchowego zewnętrznego.
  Małżowina powoduje, że kierukowość ucha zorientowana jest bardziej w stronę twarzy (trochę lepiej słyszymy dźwięki dochodzące z przodu i boku niż te z tyłu głowy).
• Przewód słuchowy zewnętrzny (łac. meatus acusticus externus) – jest to część ucha zewnętrznego
  – swego rodzaju kanał, który przenosi dźwięki skierowane do niego przez małżowinę uszną.
  Rozpoczyna się otworem słuchowym zewnętrznym a kończy błoną bębenkową.
  Składa się z dwóch części: chrzęstnej (początkowej) zawierającej włosy (łac. tragi) i gruczoły woszczynowe oraz z części kostnej (pozbawionej włosów), która kończy się pierścieniem włóknistym błony bębenkowej.
  Przeciętne wymiary przewodu słuchowego: długość 2,5-3,5 cm; wymiar pionowy ok. 9 mm; wymiar poprzeczny ok, 6,5 mm.
  Dzięki swojej krętej budowie, owłosieniu oraz woskowinie przewód słuchowy chroni błonę bębenkową przed urazami.

• Błona bębenkowa (łac. membrana tympani) – Leży na granicy pomiędzy częścią kostną przewodu słuchowego a jamą bębenkową.
  Powierzchnia błony to ok. 85 mm, z czego pole wibracyjne to jedynie 2/3 powierzchni. Błona bębenkowa składa się z części napiętej i wiotkiej.
  Pierwsza z nich zbudowana jest z warstwy skórnej, włóknistej oraz śluzowej. Część wiotka nie posiada warstwy włóknistej.
  Błona bębenkowa przenosi drgania z powietrza w kierunku ślimaka. Wraz z kosteczkami słuchowymi tworzy układ mechaniczny
  wyrównujący impedancję akustyczną między powietrzem a płynami w ślimaku.

  Niewielkie ubytki w błonie bębenkowej nie wpływają znacząco na przewodzenie dźwięków. Błona bębenkowa ma zdolność do regeneracji.
  Całkowity brak błony bębenkowej i kosteczek powoduje ubytek słuchu na poziomie 40 dB do 60 dB. W takim przypadku oba okienka ślimaka wychylają się
  tak samo co powoduje brak przemieszczania błony podstawnej.

• Mięśnie śróduszne Mięśnie strzemiączkowe kurczą się odruchowo, przy czym bodźcem wywołującym reakcję skurczową jest dźwięk o dużym natężeniu. Łuk odruchowy prowadzi od ślimaka do jąder ruchowych nerwu trójdzielnego i twarzowego. Niezależnie, które ucho jest pobudzane odruch pojawia się obustronnie. Zasadniczą rolą odruchu mięśni śródusznych jest ochrona słuchu przed uszkodzeniem w następstwie oddziaływania dźwięku o dużym natężeniu. Najniższe średnie natężenie dźwięku potrzebne do wywołania odruchu to średnio 92 dB dla zdrowej osoby. Skurcz mięśni usztywnia łańcuszek kosteczek usznych co powoduje zwiększenie napięcia błuny bębenkowej i zmniejsza w ten sposób ilość energii akustycznej przenoszonej do ślimaka.
• Trąbka słuchowa (eustachiusa) – jej zadaniem jest doprowadzenie powietrza za błonę bębenkową w celu zapewnienia minimalnej impedancji akustycznej ucha środkowego, którą można zaobserwować tylko gdy ciśnienie powietrza w przedzie słuchowym zewnetrznym i w jamie bębenkowej jest takie samo. Wyrównywanie ciśnienia jest skutkiem otwierania części chrzęstnej trąbki słuchowej w trakcie połykania, ziewania, kichania, żucia lub artykulacji.